Onderzoeken bij de Waag naar werking van hersenen bij agressieproblematiek en naar Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH)

In de zomer van 2019 is Femke Kuipers – behandelaar bij de Waag Amsterdam - een onderzoek gestart naar de werking van de hersenen bij mensen met agressieproblematiek. ‘Ik voer dit onderzoek uit in het kader van mijn opleiding tot klinisch psycholoog,’ vertelt Kuipers. ‘Ik ben zelf erg geïnteresseerd in neuropsychologie. Bij de Waag wordt delictgedrag vaak verklaard vanuit psychologische en sociologische verklaringsmodellen. De cognitieve aspecten worden niet standaard meegenomen. Met mijn onderzoek hoop ik daar verandering in te brengen.’    

Het onderzoek heeft uiteindelijk als doel om de behandeling en risicotaxatie van cliënten met agressieproblematiek te verbeteren. Dat doet ze door te onderzoeken of, en op welke manier, cognitieve problemen een rol spelen bij de behandeleffectiviteit. Waar bovengenoemd onderzoek kijkt naar ontwikkelingsproblemen van de hersenen (in grootte en activiteit) kijkt het tweede onderzoek waar Kuipers bij betrokken is naar letsel. Niet Aangeboren hersenletsel (NAH) is een verzamelnaam voor letsel aan de hersenen dat ontstaat na de geboorte. Dit letsel kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een ongeval of een ziekte. Van belang voor de behandelpraktijk van de Waag is dat NAH tot cognitieve en/of gedragsmatige stoornissen kan leiden. Zo kunnen mensen met NAH sneller boos of agressief worden.

‘Onder gedetineerden is al meer onderzoek naar NAH gedaan. Voorzichtige schattingen geven aan dat minimaal 30% NAH heeft. Dus we kunnen ervan uitgaan dat er in de populatie van de Waag ook een aanzienlijke hoeveelheid mensen is die er de gevolgen van ondervinden.’

Om erachter te komen of mensen NAH hebben is Kuipers betrokken bij het onderzoek naar een screeningsinstrument. Binnen dit onderzoek werken de GGD Amsterdam, Altrecht en de VU samen met de Waag. ‘Wij willen mensen met NAH graag uit onze cliëntpopulatie filteren. Bij 80 cliënten van de Waag Amsterdam wordt daarom volgend jaar een screener afgenomen die door de GGD ontwikkeld is. Cliënten bij wie na afname van de screener een vermoeden van NAH bestaat, worden doorverwezen voor een uitgebreid neuropsychologisch onderzoek bij Altrecht en een MRI uitgevoerd door de VU.’

Kuipers vindt het belangrijk dat de Waag bij de standaardonderzoeken van cliënten ook de mogelijkheid van NAH onderzoekt. ‘Op die manier kunnen we onze diagnostiek vervolmaken en de behandeling meer op maat aanbieden. We willen graag een zo compleet mogelijk beeld van onze cliënten hebben.’

Het onderzoek wordt het komend jaar uitgevoerd. In het najaar van 2020 verschijnt het eindrapport.

Meer informatie? Klik hier om het nieuwsbulletin van de afdeling onderzoek over dit onderwerp te lezen