Vernieuwd Zorgprogramma Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag Jeugd

Het zorgprogramma Seksueel Grensoverschrijdend gedrag voor jongeren van de Waag is sinds januari 2017 klaar om gebruikt te worden. Behandelaar en mede-ontwikkelaar van het programma, Anne Marie Lammers, van de Waag Leiden, werkt er inmiddels al een paar maanden mee. Ze legt uit: ‘Dit nieuwe programma is mooi gestructureerd. Het is voor de groep jongeren van 12 tot 18 jaar maar kan - afhankelijk van het niveau van de jongere - tot 23 jaar worden ingezet.

Het zorgprogramma bestaat uit drie modules: de startmodule, de kernmodule en de gezinsmodule. In de startmodule staat veiligheid op de eerste plaats. We beginnen de behandeling met het opstellen van een veiligheidsplan en betrekken het sociale netwerk van de jongere erbij. De jongere moet een aantal doelen voor zichzelf opstellen en daar wordt in de loop van de behandeling aan gewerkt. In deze module wordt er ook aan de misbruikketting gewerkt; een opeenvolging van gebeurtenissen die aan het misbruik voorafgaan worden in de kernmodule de thema’s seksualiteit en zelfvertrouwen verder uitgewerkt. Ook wordt gewerkt aan het vergroten van de controle van de jongere over zijn gedrag. De nadruk ligt op sociale vaardigheden en het stellen van grenzen voor jezelf en anderen. Aan het eind van de module wordt opnieuw een plan gemaakt; een toekomstplan.’ Parallel aan de kernmodule loopt de gezinsmodule waarin de ouders onder andere psycho-educatie krijgen. Dat is volgens Lammers belangrijk omdat seksueel grensoverschrijdend gedrag vaak samengaat met psychische problemen of een psychiatrische stoornis zoals autisme. Vroeger – en zelfs nog een paar jaar geleden – was er niet zoveel aandacht voor de rest van het gezin, maar tegenwoordig is de rol van het gezin veel belangrijker geworden. Alle gezinsleden worden intensief bij de behandeling betrokken,’ legt Annemarie Lammers uit. Ze heeft nu twee cliënten in het programma SGG jongeren in behandeling en merkt dat de nieuwe aanpak aanslaat. Ze zegt: ‘Ik werk met een jongen van 12 en eentje van 15. Ze doen heel enthousiast mee en weten me precies te vertellen op welke pagina van het werkboek we tijdens de vorige sessie zijn gebleven. Ze vinden het echt leuk om opdrachten te maken en zijn allebei heel gemotiveerd. Dat maak je in mijn beroep niet vaak mee.

Lammers heeft samen met Jan Hendriks, behandelaar van de Waag en bijzonder hoogleraar Forensische Orthopedagogische Diagnostiek en Behandeling aan de UvA en bijzonder hoogleraar Forensische Psychiatrie en Psychologie aan de VU, meegewerkt aan de totstandkoming van de nieuwe modules. ‘Er was een projectgroep van medewerkers van de Waag en Accare. Larissa Hoogsteder, hoofd behandelzaken van de Waag, leidde deze groep en leverde materiaal aan en daar gaven wij als leden van de projectgroep dan feedback op. Daarnaast hebben wij de nieuwste wetenschappelijke inzichten gebruikt en hebben wij oud materiaal opgepoetst en in een nieuw jasje gestoken. Het resultaat is een programma dat gericht is op het voorkomen van recidive waarbij het sociale netwerk veel aandacht krijgt. De modules en bijbehorende werkboeken geven veel houvast. Je wilt als behandelaar toch iemand het beste bieden en ik heb de indruk dat we dat op deze manier doen.’