Geweld tijdens de behandeling

Doel van een forensische behandeling is toewerken naar een veilige terugkeer in de maatschappij. Echter, ook tijdens die behandeling vindt geweld plaats. De impact hiervan is groot, bijvoorbeeld in de vorm van traumatische ervaringen voor slachtoffers en getuigen, een onveilig behandelklimaat en hoge financiële kosten door ziekteverzuim.

Meer inzicht in patronen van gewelddadig gedrag is noodzakelijk om adequate preventieve maatregelen te nemen. In de Van der Hoeven Kliniek is daarom onderzoek verricht naar geweldsincidenten die hebben plaatsgevonden. Hiervoor is gebruik gemaakt van de gegevens van alle patiënten die tussen 2008 en 2014 in de kliniek opgenomen zijn geweest. Recentelijk is dit onderzoek gepubliceerd als invited paper in Journal of Forensic Practice [http://www.emeraldinsight.com/doi/abs/10.1108/JFP-04-2016-0020].

Het onderzoek laat, in lijn met de wetenschappelijke literatuur, zien dat er belangrijke verschillen zijn tussen patiëntgroepen. Zo wordt geconstateerd dat bij patiënten met een civielrechtelijke maatregel meer agressie wordt gerapporteerd dan bij patiënten met een strafrechtelijke maatregel. De behandelduur van civielrechtelijk opgenomen patiënten met een agressief incident is bovendien dubbel zo lang als de behandelduur van civielrechtelijk opgenomen patiënten die geen gewelddadig gedrag laten zien gedurende hun behandeling. Tevens zijn er genderverschillen waargenomen: bij vrouwelijke patiënten wordt meer fysieke agressie waargenomen dan bij mannelijke patiënten.

Patiëntgerelateerde factoren kunnen echter nooit een sluitende verklaring voor geweld in de kliniek bieden. Contextuele factoren zijn daarin ook van belang. Om deze reden zijn verschillen in de tijd onderzocht. Er vinden meer incidenten plaats in het begin van de week dan op vrijdag, zaterdag en zondag. Er zijn geen verschillen in aantal incidenten gevonden tussen de maanden van het jaar.

Aan de hand van gestructureerde incidentregistratie kan diepgaander inzicht worden verkregen in deze en andere factoren die van belang zijn voor het ontstaan van gewelddadig gedrag. Meer inzicht hierin kan leiden tot een concreter risicomanagement en betere preventie en daarmee een veiligere kliniek. De komende jaren vindt daarom promotieonderzoek plaats naar ontstaan en impact van geweldsincidenten in de forensische zorg.

Voor meer informatie: neem contact op met Nienke Verstegen (nverstegen@dfzs.nl).