Zelfbeeld en paranoia

Omdat uit eerdere studies een verband tussen negatieve cognities en paranoia naar voren is gekomen, rees het idee om te onderzoeken of verbetering van het zelfbeeld (met behulp van de COMET) tot een afname van paranoïde gedachten leidt.

In dit onderzoek, uitgevoerd door Eva Bloemers begeleid door Vivienne de Vogel, worden patiënten met een psychotische stoornis en paranoia gevraagd deel te nemen aan een zelfbeeldtraining, de Competitive Memory Training (COMET). COMET is een cognitief-gedragstherapeutische behandeling, ontwikkeld door Kees Korrelboom, die succesvol is gebleken bij de behandeling van een negatief zelfbeeld bij mensen met onder andere angststoornissen en depressie en wordt ook regelmatig ingezet in combinatie met geprotocolleerde behandeling van stemmen/hallucinaties.

Indien bij patiënten met een psychotische stoornis, waaronder schizofrenie, een laag zelfbeeld alsook negatieve zelfschema’s worden gevonden, wordt verondersteld dat dit te maken heeft met het lijden aan een ernstige psychiatrische ziekte en alle daarbij horende consequenties. Factoren die een rol spelen in het ontwikkelen en handhaven van een negatief zelfbeeld zijn sterk, divers en aanhoudend.

Eerder onderzoek naar een specifieke, kortdurende (zes sessies) op verhoging van de zelfwaardering gerichte interventie bij een groep patiënten met achtervolgingswanen toonde enige versterking van zelfwaardering alsook een verlaging van paranoia. Deze resultaten waren echter niet significant en nader onderzoek naar de invloed van zelfwaarderingsinterventies bij paranoïde patiënten wordt aanbevolen.

In het voorgenomen onderzoek zullen de volgende hypothesen worden getoetst:

1) Training aan hand van de COMET zorgt voor verbetering van het zelfbeeld bij paranoïde patiënten en

2) Verbetering van het zelfbeeld na de COMET training zorgt voor een afname van paranoïde gedachten bij paranoïde patiënten.

In een Randomized Controlled Trial, waarbij een experimentele groep de COMET aangeboden krijgt en een controlegroep ‘treatment as usual’, zullen op een voor- en een nameting de uitkomsten van twee vragenlijsten (Rosenberg zelfwaardeschaal en Green achterdochtige gedachten schaal) vergeleken worden. De onderzoeksgroep zal bestaan uit patiënten van de Forensische Zorgspecialisten (Van der Hoevenkliniek en de Voorde). Naar verwachting start de dataverzameling begin 2017.

Voor meer informatie: neem contact op met Eva Bloemers (ebloemers@hoevenkliniek.nl).